موسسه اطلاعات مرغداری - دلايل گراني گوشت در رمضان

سلطاني در ميزگرد صنايع لبني و دامداري در فرآيند هدفمندي

مديرعامل اتحاديه سراسري دامداران ايران از عدم تحقق وعده‌هاي انتقال يارانه مصرف شير به توليد خبر مي‌دهد و مي‌گويد:در حالي كه شير در سلامتي مردم تاثير مستقيم دارد يارانه‌اش حذف مي‌‌شود اما يارانه محصولات مضري مانند روغن و شكر را هنوز پرداخت مي كنند.

به گزارش خبرنگار اقتصادي خبرگزاري فارس، بازار محصولات كشاورزي و مواد پروتئيني همواره با نوساناتي به ويژه در آستانه ماه رمضان همراه بوده و ثبات لازم را نداشته است، ماه‌هاي اخير هم با نقاط عطفي چون اجراي هدفمندي يارانه‌ها و حذف يارانه شير از مصرف كننده همراه بوده كه نگراني‌هاي توليد كنندگان و كارخانه‌هاي فرآوري را به همراه داشته است.
از سويي واردات گوشت به رغم اعلام خودكفايي و صادرات شير با وجود فعال بودن 50 درصد ظرفيت كارخانه‌هاي فراوري و سرانه مصرف نصف ميانگين جهاني در كشور از جمله موضوعاتي است كه در ميزگردي با حضور مدير عامل اتحاديه سراسري دامداران كشور و رئيس هيات مديره اتحاديه لبني ايران در خبرگزاري فارس، بررسي شد.
سعيد سلطاني مدير عامل اتحاديه سراسري دامداران در انتقاد از واردات گوشت اظهار داشت: ظرفيت توليد گوشت در كشور بيش از نياز بوده و وارداتي كه در اين زمينه انجام مي‌گيرد به توليد اين محصول لطمه مي‌زند.
مديرعامل اتحاديه سراسري دامداران كشور گفت: معمولا تقاضا براي شير و گوشت بيش از آمارهايي است كه اعلام مي‌شود، زيرا مثلا براي توليد يك كيلوگرم كره حدود 30 كيلوگرم شير استفاده مي‌شود و با احتساب ورود سالانه 55 هزار تن كره به كشور ميزان مصرف سرانه شير كشور كه گفته مي‌شود اكنون 80 كيلوگرم است فراتر از اين ميزان خواهد بود.
وي تصريح كرد: اگر همه اينها را محاسبه كنيم باز ميزان توليد گوشت و شير در كشور بيش از نياز واقعي است و اقدام به واردات توجيه منطقي ندارد.
سلطاني همچنين با انتقاد از حذف واردات شير گفت: مصرف سرانه شير در دنيا 160 كيلوگرم و در كشور ما نصف اين ميزان است در حالي كه فوايد بسيار اين ماده حياتي براي رشد فكري، جسمي كودكان و ميانسالان غيرقابل انكار است.

*نگراني از كاهش مصرف شير و كاهش دو سانتي قد انسانها

سلطاني افزود: مثلا پوكي استخوان در كشورهاي اروپايي به سن 70 الي 75 سال اما در كشور ما اين سقف سني به 50 الي 52 سال رسيده است، همچنين در دهه 70 رشد كودكان 2 سانتيمتر كاهش يافت و احتمالا در دهه 80 اين رقم بيشتر هم شده است.
وي تصريح كرد: با حذف يارانه‌ها نگراني از مصرف سرانه شير بيشتر شده است، در حالي كه در پايان برنامه پنجم قرار است اين مصرف به حد استاندارد جهاني يعني 160 كيلوگرم برسد.
سلطاني گفت: اين ماده حياتي ارتباط مسقيم با سلامتي و بهداشت جامعه دارد، بسياري از كشورها حتي از اعتبار وزارت بهداشت براي يارانه شير استفاده مي‌كنند زيرا معتقدند افزايش مصرف شير موجب كاهش بيماريها خواهد شد.
وي افزود: اگرچه اين پيشنهاد در كشور ما هم مطرح شد اما مورد اهتمام و قبول مسئولان كشور قرار نگرفت.

*دولت به قول خود عمل نكرد تنها يارانه شير حذف شد

سلطاني گفت: از سوي ديگر با حذف يارانه شير در سال جاري كه حدود 480 ميليارد تومان به مصرف كننده و 200 ميليارد تومان براي توزيع شير در مدارس داده مي‌شد قول‌هايي براي حمايت از چرخه توليد دادند كه هيچكدام عملي شد.
وي گفت: قرار بود 100 ميليارد تومان علوفه يارانه‌اي به توليد‌كنندگان و720 ميليارد تومان تسهيلات به چرخه توليد داده شود كه همچنان زمان، ميزان و نحوه واگذاري آن در هاله‌اي از ابهام باقي مانده است.

*توليد گوشت بيش از نياز است اما واردات داريم

وي در مورد سرانه مصرف گوشت كشور گفت: اين ميزان اكنون 11 كيلوگرم است كه با احتساب جمعيت 74 ميليون نفري نياز گوشت حدود 840 الي 850 هزار تن مي‌شود در حالي كه توليد ما 900 هزار تن است و سال گذشته هم 200 هزار تن وارد كشور شده است.

*قاچاق دليل اصلي واردات

سلطاني در مورد دلايل واردات به رغم توليد كافي گفت: دام زنده به صورت قاچاق از كشور خارج مي‌شود، تا سال 88 دام با مجوز رسمي صادر مي‌شد كه در همان سال اين ميزان از مبادي رسمي و يك ميليون دام سبك بود اما همواره در كنار مجوز رسمي به صورت قاچاق و غيررسمي هم انجام مي‌گيرد.
وي تصريح كرد: معمولا اين دامها به صورت نارس و در مرحله ناقص رشد خود قاچاق مي‌شوند،در صورتي كه پروار شوند مي‌تواند تا 1.5 برابر رشد داشته باشند.

*فروش گوشت ايراني در امارات با دو برابر قيمت

وي در مورد دليل گرايش به اين صادرات و قاچاق گفت: در كشورهاي عربي به ويژه امارات اين دام‌هاي نارس به دليل كيفيت گوشت بازار خوبي داشته و تا دو برابر قيمت معمول آن به فروش مي‌رسد كه اين مسئله اشتياق به قاچاق را بيشتر كرده است.
سلطاني تصريح كرد: علاوه بر آن سالهاي 88 و 89 مجوز واردات دام زنده به كشور داده شد كه در كنار آن قاچاق و نيز ورود دام‌هاي مبتلا به بيماري نيز صورت گرفت و از بين رفتن 6 ميليون راس دام كشور را براساس آمار سازمان دامپزشكي رقم زد و دام‌هاي مبتلا نيز 20 الي 25 درصد توليد گوشت و شيرشان كاهش يافت.
وي گفت: اين دو عامل باعث شد كه كاهش 10 درصدي توليد در شير و گوشت داشته باشيم در حالي كه با روند طبيعي سالانه بايد رشد 7 درصدي در توليد اين محصولات را شاهد باشيم.

*دامداري‌ها با 40 درصد ظرفيت كار مي‌كنند

سلطاني همچنين افزود: انگيزه‌هاي توليد هم در كشور از بين رفته است،الان توليدي‌هاي شير و گوشت كشور با 40 درصد ظرفيت كار مي‌كنند زيرا حمايت‌هاي مناسبي از اين بخش صورت نمي‌گيرد و به مطالبات آنها پاسخي داده نمي‌شود، بازاريابي، سياست‌هاي تنظيم بازار، حمايت‌هاي نهاده‌اي، ارائه تسهيلات مناسب و سياست‌هاي واردات و صادراتي مناسب در كشور به خوبي صورت نگرفته و روز به روز موجب متضرر شدن توليدي‌ها مي‌شود.
وي افزود: اين در حالي كه قبل از انقلاب شير توليدي كشور 2 ميليون تن و وارد كننده فرآورده‌هاي لبني بوديم كه اكنون با ظرفيت توليد 12.5 ميليون تن شير خام خودكفا هستيم.
مدير عامل اتحاديه دامداران سراسري كشور گفت: در ماده 4 قانون هدفمندي يارانه‌ها تاكيد شده كه يارانه برخي اقلام از جمله شير طي مدت 5 سال هدفمند شود و در تبصره‌اي ذيل آن آمده است كه نبايد مبلغ يارانه شير نسبت به سال قبل كاهش يابد، مفهوم اين است كه امسال حداقل يارانه 480 ميليارد توماني شير بايد حفظ مي‌شد.

* يارانه شير حذف مي‌شود اما يارانه شكرو روغن برقرار است

سلطاني گفت: در حالي كه شير در سلامتي مردم تاثير مستقيم دارد يارانه‌اش حذف مي‌‌شود اما يارانه محصولات مضري مانند روغن و شكر را هنوز پرداخت مي كند.
وي افزود: همه اين عوامل سبب شده تقاضا براي خريد شير كمتر شود و به تبع آن خريد از سوي كارخانه‌ها هم كاهش يابد،بنابراين به دليل فسادپذيري شير توليد‌كنندگان قبل از ورود به چرخه فرآوري از بين مي‌رود.

*كم توليد مي‌كنند تا بيشتر ضرر نكنند

سلطاني گفت: به همين دليل و در كنار آن گراني علوفه و نهاده‌هاي دامي و همچنين عدم تناسب بين يك كيلوگرم شير توليدي و ميزان نهاده مصرفي باعث شده كه مردم به سمت كاهش توليد روي بياورند و در ماههاي اخير شاهد هستيم كه توليد كنندگان خوراك كمتري به دامهاي خود مي‌دهند تا با توليد كمتر از خسارت بيشتر جلوگيري كنند
سلطاني با بيان اينكه 70 ـ 60 درصد قيمت تمام شده شير مربوط به خوراك دام است، گفت: اخيرا خوراك دام 20 الي 120 درصد رشد داشته است مثلا سبوس از 150 تومان به 350 تومان رسيد كنجاله‌ها حدود 20 درصد افزايش يافت و يونجه متوسط 350 تا 370 تومان افزايش يافت.
وي افزود: قيمت شير در سال 88، حدود 503 تومان بود و امسال به 573 تومان رسيده است از سويي افزايش حامل‌هاي انرژي تا 40 درصد كرايه حمل و نقل را افزايش داده است.
وي افزود: 300 ميليارد تومان هزينه افزايش حمل علوفه براي ميزان شير توليدي كشور است كه با افزايش كرايه حمل سهم حمل و نقل در توليد يك كيلوگرم شير از 7.8 درصد به 11 درصد افزايش يافته است.

*كشورهاي اروپايي يارانه به شير مي‌دهند

وي در پاسخ به اينكه دليل بالا بودن قيمت تمام شده شير در كشور ما كه 573 تومان اما در كشور اروپايي 475 تومان است، گفت: شرايط كشور ما مثل اروپا نيست بارندگي در آنجا زياد است اما 50 ـ 45 درصد علوفه در كشور ما خشبي هستند،‌قيمت كاه كه هيچ ارزش غذايي براي دام ندارد كيلويي 170 تومان تمام مي‌شود اما علوفه در اروپا تقريبا رايگان است.
سلطاني گفت: با فرض يكسان بودن اين شرايط دولتهاي اروپايي به هر رأس گاو شيري روزانه 2 يورو، و 730 يورو در سال كه معادل يك ميليون و 300 هزار تومان است مي‌دهد كه اين ميزان 150 تومان به هر ليتر شير است و با 475 تومان قيمت تمام شده جمعا 625 تومان هزينه تمام شده يك كيلوگرم شير در اروپا است كه باز از قيمت تمام شده در ايران كمتر است.

*يارانه شير اشتغال پايدار ايجاد مي‌كند

وي افزود: آنها به توسعه پايدار معتقدند و در كنار آن به استقلال هم فكر مي‌كنند براساس آمار كشور ما براي ايجاد اشتغال پايدار 55 ميليون تومان هزينه نياز است.
وي افزود: به ازاي هر يك رأس دامي كه به كشتارگاه مي‌رود يك اشتغال مستقيم و چندين اشتغال غيرمستقيم از بين مي‌رود.

*تفاوت قيمت تمام شده و فروش شير در كشور زياد است

سلطاني گفت: بايد فاصله بين قيمت تمام شده شير با قيمت فروش آن توسط دولت پوشش داده شود در حال حاضر قيمت تمام شده 573 تومان است اما با حاشيه سود بايد 630 تومان به فروش برسد كه اين خلاء بايد جبران شود.

*دلايل سريال گراني مواد پروتئيني در ماه رمضان

سلطاني در پاسخ به اينكه چه اتفاقي مي‌افتد كه معمولا يك هفته مانده به ماه رمضان قيمت‌ها بالا مي‌رود، گفت: پيش از اين شركت پشتيباني امور دام كه زير نظر وزارت جهاد كشاورزي بود قبل از ماه رمضان اقدام به خريد، ذبح، ذخيره‌سازي و عرضه آن در زمان نياز مي‌كرد و به نوعي بازار را تنظيم مي‌كرد كه در حال حاضر با انتقال اين مركز به وزارت بازرگاني از وظيفه اصلي خودش جا مانده است.
وي افزود: همچنين مركزي بين كرج و قزوين با نام "مركز گوشت زياران بود " كه مجهز به سالنهاي سردخانه و كشتار بود دام زنده را خريداري و در زمان نياز گوشت آن را به بازار عرضه مي‌كرد كه همه اينها از چرخه خارج شده‌اند.
سلطاني افزود: با خارج شدن اين مراكز از تهيه و تنظيم گوشت و مواد پروتئيني مراكز جايگزين وجود ندارد و به نوعي ذخيره سازي و توزيع گوشت با مشكل مواجه شده است.

*اتحاديه دامدارن گزينه مناسب براي انتقال پشتيباني امور دام

وي افزود: در صورتي كه شركت پشتيباني به بخش خصوصي واگذار شود مناسب‌ترين گزينه اتحاديه دامداران است كه بيش از 90 درصد دامداران را تحت پوشش خود دارد.

*مديريت ضعيف دولت براي خريد گوشت دامدار

سلطاني گفت: 3 ماه پيش دام دست دامدار ماند و قيمت دام زنده سنگين هر كيلو 4500 تومان بود و راضي بودند حتي 3700 تومان بفروشند كه اگر در آن موقع انجام مي‌شد امروز ديگر چوبدارها نمي‌‌توانستند سوء استفاده كنند.
اگر زماني قيمت گوسفند زنده 6 هزار تومان بود اما الان به 7 هزار تومان رسيده است در حالي كه دولت آن موقع مي‌توانست اينها را خريداري و ذخيره‌سازي كند، اما در اين ميان پولدار به قيمت پايين در زمان مناسب خريداري مي‌كنند و در اين ماه به قيمت بيشتري مي‌فروشد.
وي افزود: با كارهاي نسنجيده‌اي كه در كشور انجام مي‌شود واردات موجب رونق گوشت در كشورهاي صادر كننده مانند برزيل شده است و قيمت گوشت وارداتي در كشور نزديك دو برابر شده، زيرا همه به طور رقابتي وارد عرصه واردات شده و قيمت گوشت را دو برابر كردند.
وي افزود: دولت در اين شرايط مركز پشتيباني امور دام را كه نقش بسيار موثري در تنظيم بازار گوشت كشور داشت را از بدنه وزارت جهاد كشاورزي جدا كرده و جايگزيني براي آن ندارد.
وي افزود: اگر دولت امكانات به ما مي دهد قول مي‌دهيم پيش از دو برابر نياز كشور توليد گوشت داشته باشيم.
سلطاني گفت: اگر به هر دليل امروز اختلالي در سيستم توليد پيش بيايد و بنا به دلايلي دامي به كشتارگاه برود 10 سال طول مي‌كشد كه اين سيستم دوباره به حالت اول برگشت بخورد.
وي افزود: در حال حاضر به اندازه كافي دام‌ پروار در كشور هست و آنها به هيچ عنوان اجازه افزايش قيمت ندارند مگر اينكه چوبداران وارد عمل شده و قيمت را افزايش دهند در حال حاضر متوسط قيمت دام سنگين زنده 4 هزار تومان و دام سبك‌ 6800 تومان است.