موسسه اطلاعات مرغداری - نهاده‌های دام و طیور زیر ساطور واردات

واردات گسترده در سال‌های اخیر، نه‌تنها مانع برنامه خودکفایی نهاده‌های دام و طیور شد، بلکه بازار داخلی را تابع بازارهای جهانی و نوسان‌های آن کرد .

به گزارش روزنامه تازه منتشرشده تابناک، هشت سال پیش وزیر وقت جهاد و کشاورزی وعده داد همان‌طور که ایران را به خودکفایی گندم رسانده است، تمام نیاز کشور به نهاده‌های دام و طیور را نیز از داخل تامین کند. این در حالی بود که کارشناسان، روش نادرست خودکفایی گندم را یکی از دلایل افزایش وابستگی مجتمع‌های دام و طیور به نهاده‌های وارداتی مطرح می‌کردند. تبدیل کشتزارهای ذرت، سویا و جو به مزرعه گندم، توانست اسکندری را چند صباحی، مدیری موفق در زمینه خودکفایی گندم جلوه دهد و پاداش مالی و سفرهای تفریحی را برای وی و همکارانش به ارمغان آورد. اما خشکسالی، بار دیگر کشتی‌های گندم و سایر غلات وارداتی را رهسپار بنادر جنوبی کشور کرد. روندی که در دوره وزیر بعدی ادامه یافت. صادق خلیلیان نیز کارنامه موفقی در زمینه تولید محصولات کشاورزی به‌ویژه نهاده‌های دام و طیور نداشت. به‌طوری که اکنون حدود 70‌درصد نهاده‌های دام و طیور از خارج کشور وارد می‌شود. موضوعی که باعث ناراحتی مسئولان ارشد دولت شده و او بارها در جلسات خصوصی مورد عتاب قرار داده‌اند. البته این موضوع به جلسات خصوصی محدود نشد و محمدرضا رحیمی معاون اول رئیس‌جمهور، بارها عملکرد خلیلیان را زیر سوال برد. حتی یک بار او را از جلسه تنظیم بازار کشاورزی به بیرون هدایت کرد.
اسکندری و خلیلیان در طول هشت سال اخیر برخلاف سیاست‌های ابلاغی دولت، نه‌تنها از تولیدکنندگان داخلی نهاده‌های دام و طیور حمایت نکردند، بلکه بارها به بهانه تنظیم بازار، یارانه را به نهاده‌های وارداتی اختصاص دادند. این در حالی است که سهم تولیدکنندگان داخلی نهاده‌ها از برنامه تنظیم بازار، فقط قیمت‌های تکلیفی بود. حتی پس از افزایش چشمگیر قیمت ارز در سال گذشته نیز اغلب نهاده‌ها در فهرست کالاهای ردیف‌های نخست دریافت ارز مرجع قرار گرفتند. البته با این توضیح که این نهاده‌ها به نام خوراک انسان وارد کشور و از گمرک ترخیص می‌شدند ولی در نهایت به‌دلیل کیفیت پایین آن، از مرغداری‌های و طویله‌ها سر در می‌آورد.
خلیلیان در پافشاری بر واردات نهاده‌های دام و طیور، نه‌تنها سیاست‌های دولت بلکه سیاست‌های کلی نظام را نیز زیر پا گذاشت. با وجود این‌که پس از تشکیل وزارت صنعت، معدن و تجارت، مسئولیت نظارت بر بازار نهاده‌های دام و طیور به این وزارتخانه سپرده شد، ولی وزیر جهادکشاورزی در سال حمایت از کار و سرمایه ایرانی، در اقدامی شبهه برانگیز، موسسه جهاداستقلال را مکلف به واردات گسترده این نهاده‌ها کرد. حال آن‌که بر اساس سیاست‌های کلی نظام، بنگاه‌های اقتصادی دولتی به استثنای شرکت ملی نفت ایران، از تصدی‌گری واردات و صادرات، نهی شده‌اند.
اخبار و آمار دقیقی از عملکرد ضد استقلال موسسه جهاد استقلال در دست نیست. بااین‌حال حمید رضا شافعی نیا مدیرعامل جهاد استقلال در خردادماه سال گذشته گفت که این موسسه با تاکید مستقیم خلیلیان، واردات یک میلیون تن ذرت، 200 تا 500 هزار تن کنجاله سویا و 200 هزار تن جو به کشور را در دستور کار خود قرار داد. شاید بهتر بود خلیلیان، افزون بر صدور دستور واردات به شافعی‌نیا، دستور اصلاح اساسنامه این موسسه را نیز صادر می‌کرد تا نام آن از جهاد استقلال به جهاد واردات تبدیل شود. واردات گسترده در سال‌های اخیر، نه‌تنها مانع برنامه خودکفایی نهاده‌های دام و طیور شد، بلکه بازار داخلی را تابع بازارهای جهانی و نوسان‌های آن کرد و از این طریق، افزایش هزینه مواد اولیه برای تولیدکنندگان دام و طیور را به ارمغان آورد.
دولت در بودجه‌های سالانه رقمی حدود 600 میلیارد تومان بابت تحقیقات کشاورزی و دامی در اختیار وزارت جهادکشاورزی قرار می‌دهد. این بودجه باید نتایجی مانند افزایش سقف برداشت نهاده‌های دام و طیور در هر هکتار سطح زیر کشت را به همراه داشته باشد؛ ولی کاهش تدریجی سهم تولید داخلی، از ناتوانی وزیر جهادکشاورزی در مدیریت پژوهش‌های کشاورزی و دامی حکایت می‌کند. هر چند اخباری در دست است که نشان می‌دهد بخشی از بودجه‌های این بخش نیز در سال 1384 صرف هزینه‌های تبلیغاتی یکی از کاندیداهای انتخاباتی شد که با لباس‌های شیک عکس می‌انداخت و ستاد انتخاباتی‌اش در خیابان میرداماد بود. برگه‌های چکنویس رایج در ستاد انتخاباتی او، همگی متعلق به موسسه‌ای تحقیقاتی درباره گندم بود که از نتایج تحقیقات آن، چیزی منتشر نشده است.